Makrela to ryba znana z wysokiej zawartości kwasów omega-3 i białka. To właśnie dlatego jest ona częstym wyborem w diecie. Dla kobiet w ciąży jej spożycie może wiązać się z wieloma korzyściami, ale również rodzi pytania dotyczące bezpieczeństwa i formy podania, czy to wędzonej, czy z puszki.
Tłuste ryby morskie w diecie kobiety ciężarnej
Tłuste ryby morskie, takie jak łosoś, makrela, śledź, sardynki i tuńczyk, są cenionym źródłem składników odżywczych niezbędnych dla zdrowia zarówno matki, jak i rozwijającego się płodu. Włączenie ich do diety w czasie ciąży może przynieść wiele korzyści, ale wymaga również uwzględnienia pewnych zagrożeń i przeciwwskazań.
Potencjalne ryzyko
- Niektóre tłuste ryby mogą zawierać wysokie poziomy rtęci, która jest neurotoksyczna i może negatywnie wpływać na rozwój układu nerwowego płodu. Ryby takie jak makrela królewska, rekin, miecznik i duży tuńczyk powinny być ograniczane lub unikanie.
- Tłuste ryby mogą zawierać dioksyny i polichlorowane bifenyle (PCB), które mogą mieć szkodliwy wpływ na zdrowie matki i płodu. Warto wybierać ryby z czystych wód i unikać tych, które są szczególnie narażone na zanieczyszczenia.
- Surowe i wędzone ryby mogą być źródłem patogenów, takich jak Listeria monocytogenes, która może prowadzić do listeriozy, groźnej infekcji dla ciężarnych.
Zalecenia dotyczące spożycia tłustych ryb morskich w ciąży
- Wybór niskortęciowych ryb jak łosoś, sardynki, pstrąg, śledź i mały tuńczyk (np. skipjack), które mają niższą zawartość rtęci.
- Spożywanie ryb 2-3 razy w tygodniu.
- Unikanie surowych i wędzonych ryb.
Ban w ciąży na surowe ryby
Kobiety w ciąży nie powinny jeść surowych ryb i owoców morza, takich jak sushi, sashimi, tatar z łososia, carpaccio, ostrygi i małże. Dzieje się tak z kilku powodów. Surowe ryby i owoce morza mogą zawierać szkodliwe bakterie. Zatrucie pokarmowe może prowadzić tu do nudności, wymiotów, biegunki, gorączki, a nawet do poronienia lub przedwczesnego porodu. Ryby te mgą również zawierać pasożyty, takie jak Anisakis simplex, które mogą powodować chorobę zwaną anisakiazą.
Zagrożenie dla płodu:
- Zakażenie bakteriami lub pasożytami z surowych ryb może mieć poważne konsekwencje dla płodu, w tym:
- Wady wrodzone
- Rozwój opóźniony
- Poronienie
- Martwe urodzenie
Rodzaje ryb, także ryb wędzonych, które można jeść w ciąży
W czasie ciąży ważne jest, aby wybierać ryby, które są bezpieczne i dostarczają cennych składników odżywczych, takich jak kwasy tłuszczowe omega-3, białko, witaminy i minerały.
Ryby świeże i mrożone
- Łosoś bogaty w kwasy omega-3 i witaminę D. Zarówno dziki, jak i hodowlany łosoś są uważane za bezpieczne do spożycia.
- Sardynki mają wysoką zawartość omega-3, wapnia i witaminy D. Ze względu na ich mały rozmiar mają niską zawartość rtęci.
- Pstrąg, zwłaszcza tęczowy hodowlany, jest bogaty w kwasy omega-3 i ma niską zawartość rtęci.
- Śledź jest doskonałym źródłem kwasów omega-3 i witaminy D, a także ma niską zawartość rtęci.
- Tilapia ma niską zawartość rtęci i jest dobrym źródłem białka.
- Sum hodowlany jest bezpieczny i ma niską zawartość rtęci.
- Krewetki są niskokaloryczne, bogate w białko i mają niską zawartość rtęci.
Ryby w puszce
- Tuńczyk w puszce (lekki). Zaleca się spożywanie nie więcej niż 2-3 puszek tygodniowo.
- Sardynki w puszce – zachowują swoje wartości odżywcze i są bezpieczne do spożycia.
Ryby wędzone
- Łosoś wędzony (po odpowiednim przetworzeniu).
- Śledź wędzony, o ile jest odpowiednio przechowywany i przetworzony.
Ryby wędzone niewskazane dla kobiet w ciąży
Lista ryb wędzonych, których kobiety w ciąży powinny unikać:
- Rekin. Rekiny są bogate w rtęć, toksyczny metal ciężki, który może uszkodzić rozwijający się mózg i układ nerwowy dziecka.
- Miecznik – kolejny gatunek ryby o wysokiej zawartości rtęci.
- Marlin – duża ryba drapieżna, która również zawiera wysoki poziom rtęci.
- Tuńczyk (zwłaszcza tuńczyk błękitnopłetwy i tuńczyk żółtopłetwy).
- Ryba maślana – duża ryba głębinowa, która może zawierać wysoki poziom rtęci oraz innych zanieczyszczeń.
- Węgorze – rtęć, dioksyny, zanieczyszczenia.
- Płocie i okonie mogą zawierać wysoki poziom dioksyn i PCB.
Makrela w ciąży – lepsza wędzoną czy z puszki?
Kobiety w ciąży powinny unikać jedzenia wędzonej makreli ze względu na wysoką zawartość soli, zanieczyszczeń i ryzyko zakażenia listerią. Makrela z puszki może być bezpieczniejszą opcją dla kobiet w ciąży, pod warunkiem, że jest dokładnie ugotowana przed spożyciem. Należy jednak pamiętać, że makrela z puszki może również zawierać dużo soli. Dlatego ważne jest, aby wybierać produkty o niskiej zawartości sodu i spożywać je z umiarem.
Najlepszym rozwiązaniem dla kobiet w ciąży jest spożywanie świeżej makreli pieczonej lub gotowanej na parze. Świeża makrela jest bogata w kwasy tłuszczowe omega-3, które są ważne dla rozwoju dziecka, i ma niższą zawartość soli niż makrela wędzona lub z puszki.
